1. Tác động khi đảo cực nguồn
-
Nếu controller có mạch bảo vệ chống đảo cực (reverse polarity protection):
-
Mạch bảo vệ (diode, MOSFET đảo cực) sẽ chặn điện áp sai chiều → motor không chạy.
-
Không hỏng ngay, nhưng nếu duy trì lâu hoặc đảo liên tục có thể làm nóng, hỏng diode bảo vệ.
-
-
Nếu không có bảo vệ (hoặc bảo vệ yếu):
-
Điện áp ngược sẽ đi thẳng vào mạch công suất (MOSFET, IGBT) và mạch điều khiển logic.
-
Kết quả: cháy bo công suất, nổ linh kiện, hỏng hoàn toàn controller.
-
Lúc này chi phí thay/sửa thường rất cao.
-
2. Nguy cơ phụ
-
Cầu chì chính có thể đứt ngay nếu có bảo vệ bằng cầu chì, gây mất thời gian thay.
-
Dây nguồn, giắc cắm có thể bị tia lửa hoặc mòn tiếp điểm do dòng khởi động ngược.
3. Khi nào ít nguy hiểm
-
Nếu nguồn cấp là nguồn thử ngoài có dòng nhỏ, chỉ test tín hiệu, không tải → mạch bảo vệ có thể chịu được.
-
Nhưng trong hệ thống xe nâng với ắc quy 48V và dòng hàng trăm ampe → chỉ cần đảo cực 1–2 giây cũng đủ làm cháy controller nếu không bảo vệ tốt.
📌 Kết luận:
-
Không nên thử đảo cực qua controller để “xem chiều quay” vì rủi ro hỏng bo rất cao.
-
Nếu muốn kiểm tra chiều quay motor, nên tháo dây từ motor ra và cấp trực tiếp vào B+/B− của motor, bỏ qua controller.
Với đa số xe nâng EP dùng controller kiểu “chopper” low-side (Curtis/ZAPI), sơ đồ chuẩn của mạch bơm/motor thường là:
B+ bình → contactor chính → một đầu motor → chân M− của controller → qua MOSFET về B− bình.
Controller điều khiển tốc độ bằng cách băm (PWM) ở M−.
Vì vậy:
-
Việc bạn đưa dây “B− của motor” lên B+ sau contactor và đưa dây “B+ của motor” về M− thực chất không làm đảo chiều theo nghĩa “đảo cực trực tiếp” như motor DC rời, mà vẫn nằm đúng kiểu dòng chảy B+ → motor → M−.
-
Do controller luôn đặt đầu còn lại của motor gần B+, và băm ở M−, nên motor vẫn quay đúng chiều (đối với bơm thì chỉ 1 chiều). Nhãn “B+ / B−” trên thân motor nhiều khi chỉ quy ước đánh dấu 2 cọc, không phải bắt buộc chiều.
Khi nào đảo cực mới làm đổi chiều?
-
PMDC (nam châm vĩnh cửu): đảo cực thật sự ngay 2 cọc motor (không qua controller) → đổi chiều.
-
DC quấn nối tiếp (series-wound): nếu bạn đảo cả phần ứng và kích từ cùng lúc, chiều quay không đổi (đây là lý do nhiều người “đảo cực” mà vẫn thấy quay cùng chiều).
-
Motor AC (BLDC/Induction) cho bơm: chiều do thứ tự pha từ inverter quyết định; đảo DC phía nguồn không đổi chiều.
Lưu ý an toàn & khuyến nghị
-
Đừng đấu bất kỳ đầu motor trực tiếp về B− bình trừ khi đó là chân M− của controller (đi nhầm có thể cháy IGBT/MOSFET).
-
Muốn thử “đảo chiều” để kiểm chứng, chỉ làm khi tháo rời motor và cấp trực tiếp từ bình (bỏ qua controller), nhưng bơm thủy lực không được phép quay ngược → chỉ test ngắn, không tải, hoặc tháo rời khỏi bơm.
-
Kiểm tra lại sơ đồ:
-
B+ bình → contactor → một đầu motor.
-
Đầu kia motor → M− (controller).
-
B+ (controller) → B+ bình, B− (controller) → B− bình.
-
KSI/Key switch, coil contactor theo đúng tài liệu.
-
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Đọc nội dung bình luận.